Przy dzwonnicy

TVRDOŠÍN, dzielnica KRÁSNA HÔRKA

Historia

Pierwsza pisemna wzmianka o Lawrowej Lehocie (Krásnej Hôrce) pochodzi z 1420 roku. Osada została założona na prawie wołoskim i do końca XVI wieku była częścią wsi Nižná. W 1974 stała się dzielnicą miasta Tvrdošína.

Kaplica i dzwonnica - Zabytek kultury wpisany do rejestru krajowego „Kaplica i dzwonnica“ z sześciograniastą murowaną wieżą nakrytą dachem namiotowym została zbudowana w 1778 roku (przeważa w niej styl późnego baroku).

Ważne postacie

Ignác Gessay - dziennikarz, redaktor, działacz mniejszości słowackiej w USA, polityk, nauczyciel, (1874-1928). Zmuszony do emigracji do USA, gdzie został prezesem Związku Słowackich Dziennikarzy Ameryce. Był współzałożycielem Ligi Słowackiej w Ameryce. Aktywnie działał w czesko-słowackim emigracyjnym ruchu niepodległościowym, uczestniczył w przygotowaniu umowy z Cleveland, był sygnatariuszem umowy pittsburskiej, członkiem Delegatury Czesko-słowackiej Rady Narodowej w USA, członkiem delegacji czesko-słowackiej na konferencji pokojowej w Paryżu. Założył Ligę Słowacką na Słowacji. Ignác Gessay znacząco przyczynił się do powstania Czechosłowacji.

Jozef Cieker - prawnik, dyplomata (1907-1969). Pracownik służb dyplomatycznych Ministerstwa Spraw Zagranicznych Pierwszej Republiki Słowackiej (1939-1945). Dr Cieker był najpierw chargé d'affaires w Królestwie Jugosławii, potem ambasadorem słowackim i ministrem pełnomocnym w Niepodległym Państwie Chorwackim. Po zakończeniu II wojny światowej przebywał w Hiszpanii, gdzie włączył się w działania słowackich emigrantów, którzy chcieli przywrócić niezależną Republikę Słowacką.

Albert Škarvan - lekarz, pisarz (1865-1926) zasłynął tym, że odmówił odbycia obowiązkowej służby wojskowej, za co został skazany na karę więzienia. Po wyjściu z więzienia wyjechał na zaproszenie Lwa Nikołajewicza Tołstoja do Jasnej Polany, gdzie był jego osobistym lekarzem. Zaprzyjaźnił się też z Tołstojem, który mu dokładnie wyjaśnił swoją filozofię. Wydał pierwszy słowacki podręcznik esperanto. Poza własną twórczością zajmował się tłumaczeniami z języka rosyjskiego.

Žigmund Róna (właściwie Neuman) - meteorolog, klimatolog (1861-1941). Był dyrektorem Krajowego Instytutu Meteorologii i Magnetyzmu Ziemskiego w Budapeszcie. Pionierem nowoczesnej meteorologii na Węgrzech. Prowadził badania górnej troposfery, rozkładu temperatur i stosunku opadów na Węgrzech. Współpracował z obserwatorium w Hurbanovie. Był autorem pierwszego podręcznika nowoczesnej klimatologii, redaktorem czasopisma naukowego, a także członkiem założycielem i pierwszym wiceprzewodniczącym Węgierskiego Towarzystwa Meteorologicznego.

Koloman Novácky – prawnik, znawca pszczół i pszczelarstwa (1897-1969), był pierwszym wiceprezesem, a następnie prezesem Związku Pszczelarzy Słowackich oraz organizatorem pszczelarstwa. Przyczynił się do rozwoju hodowli pszczół rasowych na Słowacji, był ważnym organizatorem kurzów hodowli matek pszczelich i propagatorem progresywnych zmian w hodowli rojów pszczelich. Wiele zdziałał na rzecz pszczelarzy, był zapalonym pszczelarzem, który całą swoją energię poświęcał pszczelarzom i rozwojowi pszczelarstwa na Słowacji Wyhodował odmianę pszczół Elena. Starał się założyć Instytutu Badania Pszczół na Słowacji.

Mária Medvecká – profesjonalna artystka malarka, otrzymała tytuł artystki narodowej (1914-1987), trwale wpisała się w historię słowackiej sztuki plastycznej XX wieku. Jeszcze za jej życia, podczas jubileuszu 65 urodzin w 1979 roku, otwarto Galérię M. Medveckiej.

Ľudovít Kukorelli - żołnierz, lotnik, któremu pośmiertnie nadano stopień generała, żył w latach 1914-1944, słowacki oficer lotnictwa, ważny organizator i dowódca oddziałów partyzanckich na wschodniej Słowacji podczas drugiej wojny światowej. Na jego cześć rozgrywane są najstarsze międzynarodowe zawody pływackie byłej Czechosłowacji - Memoriał generała Ľudovíta Kukorelliego. Pierwsze zawody odbyły w 1962 roku i rozgrywano je do 2002 r. Po 15 latach przerwy w 2017 r. przywrócono tę tradycję. O tym, że zawody mają wysoką rangę nie tylko w Koszycach świadczy to, że są wpisane w kalendarz Światowej i Europejskiej Federacji Pływackiej.

Darina Laščiaková (1931) – dziennikarka radiowa, etnografka, interpretatorka pieśni ludowych, odznaczona tytułem zasłużonej artystki. Otrzymała: Złoty Herb, Złoty Mikrofon, nagrodę im. Pavla Tonkoviča, Kryształową Piramidę, nagrodę uznania dyrektora naczelnego Narodowego Centrum Oświaty, była laureatką nagrody Dar Roku i Kryształowego Skrzydła za całokształt twórczości, nagrody im. Pavla Straussa, odznaczona Krzyżem I klasy za wyjątkowe zasługi dla kultury słowackiej

Štefan Šmálik – znawca historii regionu, ksiądz katolicki (ur. 17.12.1908 r. w Šuňavie, zm. 21.12.1991 r. w Oravskim Bielym Potoku). Święcenia kapłańskie otrzymał w 1934 roku. Pracował w kilku miejscach – w Tvrdošínie, Liptovskim Mikulášu, Hybiach, Bratysławie. W 1954 roku został aresztowany i skazany za rzekome szpiegostwo oraz zdradę stanu na 13 lat pozbawienia wolności. W 1962 roku został zwolniony na mocy amnestii. W latach 1962-1965 pracował jako magazynier w przedsiębiorstwie Mlyny oraz w zakładzie produkcji makaronu w Spišskiej Novej Vsi. W 1965 roku został kapłanem w Spišskim Podhradíu. W latach 1966-1971 zarządzał parafią w Liptovskim Trnovcu. Od 1971 roku do 1983 był proboszczem w Tvrdošínie, a w 1983 w Oravskim Bielym Potoku. Oprócz działalności duszpasterskiej i pedagogicznej prowadził badania regionu Orawy i Spisza. W latach 1934-37 publikował w czasopiśmie „Naša Orava” cykl artykułów pod tytułem Próba zarysu monografii Tvrdošína. W czasopiśmie „Svornosť” zamieszczał niedzielne kazania, w latach 1938-1945 czterokrotnie wydał rocznik „Posol hybskej farnosti”. Po wyjściu z więzienia publikował artykuły o historii Spiszu w gazecie „Spišské hlasy”. Wyniki swoich badań zawarł w sporządzonym w rękopisie studium na temat historii miasta. Był członkiem Stowarzyszenia Historyków Spiskich.